Thủ tục xin giấy an toàn vệ sinh thực phẩm 2025: Hướng dẫn chi tiết

Để mở cơ sở kinh doanh thực phẩm, việc xin Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) là bước bắt buộc theo quy định pháp luật. Theo Ban Quản lý An toàn Thực phẩm TP.HCM, hầu hết các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm đều phải xin Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP trước khi hoạt động (trừ một số trường hợp được miễn theo quy định).

Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục xin giấy an toàn vệ sinh thực phẩm năm 2025 với đầy đủ hồ sơ, điều kiện và quy trình đăng ký giấy vệ sinh an toàn thực phẩm, giúp bạn thực hiện nhanh chóng và hiệu quả.

Giấy an toàn vệ sinh thực phẩm là gì? Vì sao quan trọng?

Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (thường gọi tắt là giấy phép an toàn thực phẩm) là chứng thư do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho các công ty, hộ kinh doanh thực phẩm, nhà hàng, cơ sở chế biến… xác nhận cơ sở đó đã đáp ứng đủ các điều kiện về vệ sinh, an toàn thực phẩm theo quy định. Giấy chứng nhận này vừa là cơ sở pháp lý quan trọng để nhà nước quản lý, vừa là “cam kết” về an toàn thực phẩm mà chủ cơ sở đưa ra cho người tiêu dùng.

Chứng nhận ATTP bắt buộc đối với đa số cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm. Cơ sở không có giấy ATTP khi hoạt động sẽ bị xử phạt hành chính tùy mức độ vi phạm. Mức phạt có thể lên tới 10–15 triệu đồng đối với hành vi kinh doanh dịch vụ ăn uống không có giấy chứng nhận ATTP do cấp tỉnh quản lý. Nghiêm trọng hơn, cơ sở vi phạm có thể bị đình chỉ hoạt động cho đến khi hoàn thiện đủ giấy phép theo luật định.

Đối tượng bắt buộc phải có giấy chứng nhận ATTP

Theo quy định hiện hành (Nghị định 15/2018/NĐ-CP), hầu hết các cơ sở liên quan đến thực phẩm đều phải xin giấy chứng nhận ATTP trước khi đi vào hoạt động. Cụ thể, những nhóm cơ sở bắt buộc phải có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm bao gồm:

• Cơ sở sản xuất thực phẩm: Ví dụ như nhà máy, xí nghiệp chế biến thực phẩm (đóng gói, đóng hộp, đông lạnh, chế biến sẵn…), cơ sở giết mổ gia súc gia cầm tập trung, cơ sở sơ chế, bảo quản, đóng gói nông sản thực phẩm.
• Cơ sở kinh doanh thực phẩm: Bao gồm siêu thị, chợ đầu mối, cửa hàng bán lẻ thực phẩm tươi sống, thực phẩm đông lạnh hoặc chế biến sẵn; các cửa hàng kinh doanh thực phẩm trực tuyến có kho bảo quản hàng hóa.
• Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống: Bao gồm nhà hàng, quán ăn, quầy thức ăn, khách sạn có phục vụ ăn uống, bếp ăn tập thể (trong công ty, trường học, bệnh viện, khu công nghiệp…), căn-tin….

Trường hợp được miễn: Một số cơ sở không thuộc diện phải xin giấy chứng nhận ATTP theo khoản 1 Điều 12 NĐ 15/2018/NĐ-CP. Chẳng hạn, cơ sở sản xuất ban đầu nhỏ lẻ, cơ sở kinh doanh thực phẩm không có địa điểm cố định, kinh doanh thực phẩm đóng gói sẵn không yêu cầu điều kiện bảo quản đặc biệt, nhà hàng trong khách sạn đã được xếp hạng sao, hoặc các cơ sở đã có một số chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm quốc tế (GMP, HACCP, ISO 22000…)

Có thể được miễn giấy chứng nhận ATTP. Do đó, chủ cơ sở cần đối chiếu quy định pháp luật hiện hành để xác định mình có thuộc diện phải xin giấy ATTP hay không.

Điều kiện để được cấp giấy an toàn thực phẩm

Cơ sở muốn xin giấy phép ATTP cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm theo luật định trước khi nộp hồ sơ. Các điều kiện chính bao gồm:

• Đăng ký kinh doanh hợp pháp: Cơ sở phải có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (hoặc đăng ký hộ kinh doanh) có ngành nghề kinh doanh thực phẩm hoặc dịch vụ ăn uống phù hợp. Đây là cơ sở pháp lý đầu tiên để xin giấy ATTP.
• Cơ sở vật chất bảo đảm vệ sinh: Địa điểm, nhà xưởng, trang thiết bị, dụng cụ của cơ sở phải đáp ứng các yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm. Ví dụ: Bếp ăn bố trí theo nguyên tắc một chiều; có đầy đủ hệ thống rửa tay, thiết bị chiếu sáng; có biện pháp phòng chống côn trùng và động vật gây hại; nguyên liệu sống và chín được bảo quản, chế biến bằng dụng cụ riêng biệt; có tủ lưu mẫu và thùng rác hợp vệ sinh, v.v. Cơ sở cũng cần có nguồn nước sạch đạt quy chuẩn và duy trì điều kiện vệ sinh môi trường xung quanh.
• Chủ cơ sở và nhân viên có chứng nhận tập huấn & sức khỏe: Người chủ và tất cả nhân viên trực tiếp tham gia sản xuất, chế biến thực phẩm phải được tập huấn kiến thức về ATTP và có Giấy xác nhận đã hoàn thành tập huấn kiến thức ATTP do cơ quan có thẩm quyền cấp. Bên cạnh đó, họ phải khám sức khỏe định kỳ và có Giấy chứng nhận đủ sức khỏe do cơ sở y tế (tuyến huyện trở lên) cấp, bảo đảm không mắc các bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm.

Nếu cơ sở chưa đáp ứng các điều kiện trên, cần chủ động khắc phục trước khi làm hồ sơ xin giấy phép. Việc chuẩn bị tốt sẽ giúp quá trình thẩm định diễn ra thuận lợi và tăng khả năng được cấp giấy chứng nhận.

Hồ sơ xin cấp giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm

Hồ sơ thủ tục xin cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau theo quy định:

• Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận ATTP: Sử dụng mẫu đơn do cơ quan chức năng ban hành, điền đầy đủ thông tin về cơ sở và người chịu trách nhiệm. (Mẫu đơn này thường được cung cấp tại cơ quan tiếp nhận hồ sơ hoặc trên website của Bộ/Sở liên quan).
• Giấy phép đăng ký kinh doanh: Bản sao công chứng Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (hoặc đăng ký doanh nghiệp) của cơ sở, trong đó có ngành nghề kinh doanh thực phẩm phù hợp.
• Thuyết minh về cơ sở vật chất: Bao gồm bản vẽ thiết kế mặt bằng cơ sở và khu vực xung quanh; sơ đồ quy trình chế biến, bảo quản thực phẩm tại cơ sở; kèm bản thuyết minh các trang thiết bị, dụng cụ và điều kiện vệ sinh của cơ sở. Các bản này cần được chủ cơ sở ký xác nhận.
• Giấy tờ về tập huấn và sức khỏe: Bản sao công chứng Giấy xác nhận tập huấn kiến thức ATTP của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm; và Giấy khám sức khỏe (có kết quả xét nghiệm phân âm tính đối với các bệnh đường ruột) của chủ cơ sở cùng các nhân viên trực tiếp chế biến thực phẩm. (Lưu ý: Nếu cơ sở có dưới 30 người, nộp bản sao từng giấy; nếu từ 30 người trở lên, có thể nộp danh sách tập huấn và khám sức khỏe có xác nhận của cơ sở).
• Giấy tờ về nguồn nguyên liệu và nước: Bản sao hoặc bản chính các giấy tờ chứng minh nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm (hợp đồng mua bán, hóa đơn…) và kết quả kiểm nghiệm nguồn nước sử dụng tại cơ sở (nước chế biến, nước rửa thực phẩm), đảm bảo nguồn nước đạt quy chuẩn kỹ thuật.
• Bản cam kết đảm bảo ATTP: Bản cam kết của cơ sở sản xuất, kinh doanh về việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm đối với sản phẩm do mình cung cấp. Cam kết này làm theo mẫu quy định sẵn, nêu rõ cơ sở tuân thủ đầy đủ các yêu cầu luật định về ATTP.

Chuẩn bị đầy đủ và chính xác hồ sơ theo danh mục trên là rất quan trọng. Trường hợp hồ sơ thiếu hoặc sai sót, cơ quan chức năng sẽ yêu cầu bổ sung, chỉnh sửa, gây kéo dài thời gian cấp giấy.

Thủ tục xin giấy an toàn vệ sinh thực phẩm

Quy trình thủ tục cấp giấy chứng nhận ATTP thường gồm các bước chính như sau:

Bước 1: Tham gia tập huấn kiến thức & khám sức khỏe

Trước tiên, chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải hoàn thành khóa tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm do cơ quan có thẩm quyền tổ chức. Sau khóa học, các học viên phải làm bài kiểm tra và cần trả lời đúng ít nhất 80% số câu hỏi để được cấp Giấy xác nhận đã tập huấn kiến thức ATTP.

Song song đó, mọi nhân sự tham gia chế biến thực phẩm cần được khám sức khỏe tại cơ sở y tế (từ cấp quận/huyện trở lên) và có Giấy chứng nhận đủ sức khỏe. Đây là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo người trực tiếp chế biến không mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đủ sức khỏe để hoạt động trong môi trường thực phẩm.

Khi đã có đủ các giấy xác nhận trên, cơ sở mới đủ điều kiện bước vào giai đoạn chuẩn bị hồ sơ xin cấp giấy phép ATTP như hướng dẫn ở mục trên.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền

Chuẩn bị 01 bộ hồ sơ đầy đủ và nộp tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận ATTP. Tùy theo lĩnh vực kinh doanh của cơ sở, nơi nộp hồ sơ sẽ khác nhau:

• Cơ sở dịch vụ ăn uống (nhà hàng, quán ăn, bếp ăn tập thể…): Nộp hồ sơ tại Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm trực thuộc Sở Y tế tỉnh/thành phố.
• Cơ sở sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm (thịt, cá, rau củ, trà, cà phê…): Nộp hồ sơ tại Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh/thành phố.
• Cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm công nghiệp (bánh kẹo, sữa, nước giải khát…) hoặc cơ sở phân phối (siêu thị, cửa hàng tiện lợi…): Nộp tại Sở Công Thương tỉnh/thành phố.
• Lưu ý: Tại TP. Hồ Chí Minh, mô hình Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM là đầu mối tập trung tiếp nhận và xử lý hồ sơ cấp giấy ATTP cho mọi lĩnh vực theo phân cấp của Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương. Ở các quận/huyện khác, Ủy ban nhân dân địa phương có thể được ủy quyền cấp giấy ATTP cho các cơ sở dịch vụ ăn uống có quy mô nhỏ (dưới một số lượng suất ăn nhất định).

Hiện nay, nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, nhiều địa phương đã triển khai hệ thống dịch vụ công trực tuyến để tiếp nhận hồ sơ xin cấp giấy ATTP. Đơn cử, Ban Quản lý ATTP TP.HCM cho phép doanh nghiệp nộp hồ sơ online mức độ 3 trên cổng dịch vụ công của thành phố, giúp rút ngắn thời gian xử lý. Do vậy, bạn nên tìm hiểu kênh nộp hồ sơ phù hợp (trực tiếp hoặc trực tuyến) tùy theo nơi cơ sở hoạt động.

Bước 3: Thẩm định hồ sơ và kiểm tra cơ sở

Sau khi tiếp nhận, trong khoảng 5 ngày làm việc, cơ quan chức năng sẽ xem xét tính hợp lệ của hồ sơ đã nộp. Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan sẽ thành lập đoàn thẩm định đến kiểm tra thực tế tại cơ sở. Đoàn thẩm định (gồm các cán bộ chuyên môn về ATTP) sẽ đánh giá trực tiếp điều kiện vệ sinh, cơ sở vật chất, quy trình chế biến… tại cơ sở xem đã đáp ứng các yêu cầu hay chưa.

Trường hợp cơ sở đáp ứng tiêu chuẩn, đoàn thẩm định lập biên bản đề nghị cấp giấy chứng nhận ATTP. Ngược lại, nếu phát hiện cơ sở chưa đạt yêu cầu, cơ quan chức năng sẽ thông báo cho cơ sở biết những nội dung cần khắc phục (thường bằng văn bản) và hướng dẫn hoàn thiện. Cơ sở vi phạm nghiêm trọng về ATTP có thể bị xử phạt hành chính do kinh doanh khi chưa đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Sau khi cơ sở chỉnh sửa và đáp ứng đầy đủ, đoàn sẽ thẩm định lại trước khi quyết định cấp giấy chứng nhận.

Bước 4: Cấp giấy chứng nhận và hiệu lực

Nếu kết quả thẩm định đạt yêu cầu, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho cơ sở. Thời gian kể từ lúc nộp hồ sơ đến khi nhận được giấy phép thường trong vòng 15 ngày làm việc (nếu hồ sơ hợp lệ ngay). Giấy chứng nhận ATTP sẽ ghi rõ phạm vi ngành nghề, loại sản phẩm thực phẩm mà cơ sở được phép kinh doanh.

Giấy chứng nhận có hiệu lực 3 năm kể từ ngày cấp. Trước khi hết hạn, cơ sở phải làm thủ tục xin cấp lại (gia hạn) nếu muốn tiếp tục kinh doanh. Trong thời gian giấy phép có hiệu lực, cơ sở cần duy trì các điều kiện đảm bảo ATTP như đã cam kết.

Cơ quan quản lý nhà nước có quyền kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất; nếu phát hiện vi phạm nghiêm trọng, giấy chứng nhận ATTP có thể bị thu hồi trước thời hạn. Do đó, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm ngay cả sau khi đã được cấp giấy.

Cơ quan cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm

Thẩm quyền cấp giấy chứng nhận ATTP được phân công cho nhiều cơ quan khác nhau tùy theo lĩnh vực và quy mô của cơ sở:

• Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Sở Y tế): Chịu trách nhiệm cấp giấy chứng nhận ATTP cho các cơ sở dịch vụ ăn uống như nhà hàng, quán ăn, khách sạn có phục vụ ăn uống, bếp ăn tập thể, căng-tin… tại địa phương. (Riêng TP.HCM hiện do Ban Quản lý ATTP trực tiếp quản lý như đã nêu.)
• Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn: Cấp giấy chứng nhận ATTP cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm – đây là nhóm có phạm vi rộng, bao gồm từ cơ sở trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản đến các cơ sở chế biến, bảo quản, đóng gói nông sản, thực phẩm tươi sống.
• Sở Công Thương: Cấp giấy ATTP cho cơ sở sản xuất thực phẩm công nghiệp (ví dụ: sản xuất bánh kẹo, sữa và chế phẩm từ sữa, nước giải khát, gia vị, dầu ăn…) và các cơ sở kinh doanh thực phẩm tổng hợp (siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi) thuộc lĩnh vực công thương quản lý.
• Bộ Y tế: Thông qua Cục An toàn thực phẩm hoặc các Vụ chuyên ngành, Bộ Y tế trực tiếp cấp giấy chứng nhận ATTP cho một số cơ sở đặc thù cấp trung ương, ví dụ: cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến; hoặc các cơ sở sản xuất kinh doanh nhiều ngành nghề phức tạp có tầm ảnh hưởng toàn quốc.
• UBND địa phương: Ủy ban nhân dân một số quận/huyện, xã/phường cũng được ủy quyền cấp giấy chứng nhận ATTP đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống nhỏ lẻ trên địa bàn. Chẳng hạn, UBND quận/huyện có thể cấp giấy cho quán ăn do quận/huyện cấp đăng ký kinh doanh và có quy mô dưới 300 suất ăn/ngày; UBND phường/xã cấp giấy cho hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống dưới 100 suất ăn/ngày.

Do sự phân cấp phức tạp nêu trên, khi chuẩn bị nộp hồ sơ, bạn nên tìm hiểu đúng cơ quan có thẩm quyền với loại hình cơ sở của mình để nộp hồ sơ đúng nơi, tránh mất thời gian đi lại nhiều lần.

Kinh nghiệm khi xin giấy phép ATTP

Quá trình xin giấy phép an toàn thực phẩm có thể khá phức tạp đối với nhiều doanh nghiệp lần đầu thực hiện. Dưới đây là một số kinh nghiệm và lưu ý giúp thủ tục diễn ra suôn sẻ hơn:

• Chuẩn bị cơ sở vật chất kỹ càng: Trước khi thẩm định, hãy đảm bảo cơ sở của bạn được vệ sinh sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng theo đúng yêu cầu (bố trí khu chế biến một chiều, tách biệt nguyên liệu sống – chín, có tủ lưu mẫu thực phẩm, cống rãnh thoát nước tốt, v.v.). Việc này giúp đoàn kiểm tra đánh giá cao và hạn chế việc phải khắc phục nhiều lần.
• Đào tạo nhân viên tuân thủ quy định: Hướng dẫn nhân viên về thực hành vệ sinh cá nhân (đội mũ, đeo khẩu trang, găng tay khi chế biến thực phẩm), quy trình chế biến an toàn, bảo quản nguyên liệu đúng cách. Ý thức và kỹ năng của nhân viên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì điều kiện ATTP sau khi được cấp phép.
• Hoàn thiện hồ sơ chính xác: Khi làm hồ sơ, điền đầy đủ và chính xác thông tin, sắp xếp các giấy tờ theo đúng thứ tự quy định. Nộp đúng cơ quan chức năng có thẩm quyền và theo dõi hồ sơ thường xuyên. Nếu cơ quan yêu cầu bổ sung, cần thực hiện nhanh chóng để không kéo dài thời gian xét duyệt.
• Theo dõi hiệu lực và gia hạn giấy phép: Giấy chứng nhận ATTP có thời hạn 3 năm, vì vậy hãy ghi nhớ thời điểm hết hạn để nộp hồ sơ xin cấp lại trước ít nhất vài tháng. Nếu để giấy phép hết hiệu lực mà chưa kịp gia hạn, cơ sở của bạn sẽ bị coi là hoạt động không có giấy chứng nhận hợp lệ và có thể bị phạt.

Hỗ trợ tư vấn xin giấy phép ATTP

Thủ tục xin giấy an toàn vệ sinh thực phẩm nhìn chung yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức pháp lý và thời gian theo dõi hồ sơ. Nếu bạn cảm thấy khó khăn, có thể cân nhắc sử dụng dịch vụ tư vấn từ các đơn vị chuyên nghiệp.

Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (thành lập 2008) là một đơn vị tư vấn uy tín trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, có thể hỗ trợ doanh nghiệp từ bước tư vấn quy định pháp luật, chuẩn bị hồ sơ xin cấp giấy phép, đến công bố sản phẩm phù hợp quy định. Sự đồng hành của đơn vị giàu kinh nghiệm sẽ giúp cơ sở của bạn sớm đạt được giấy chứng nhận ATTP một cách nhanh chóng, thuận lợi và đúng luật.